| HMS CAMPBELTOWN Brytyjski niszczyciel |
| - FACTA NAUTICA - dr Piotr Mierzejewski, hr. Calmont |
| Niszczyciele |
| - MARYNARKA HANDLOWA - STATKI - OKRĘTY - WRAKI - MARYNARKA WOJENNA - |
| 26 marca 1942 - brytyjski niszczyciel HMS CAMPBELTOWN staranował zewnętrzny keson doku w Saint-Nazaire. Niewiele brakowało, aby los ten przypadł polskiemu niszczycielowi ORP BURZA ... 26 March 1942 - the British destroyer HMS CAMBELTOWN after ramming the St. Nazaire dock gates (Operation Chariot). |
Brytyjski niszczyciel HMS CAMPBELTOWN był jednym z pięćdziesięciu starych niszczycieli amerykańskich,
przekazanych Wielkiej Brytanii w ramach dwustronnej umowy z U.S.A. z roku 1940. W US Navy nosił nazwę USS
BUCHANAN (DD 131) i reprezentował amerykański typ niszczycieli WICKES.
Okręt podniósł brytyjska banderę 9 września 1940 w Halifax (Kanada). 29 września dotarł do Devonport (Anglia) i
wszedł w skład 7 Grupy Eskortowej, operującej z bazy w Liverpool.
29 listopada 1940 przypadkowo staranował i zatopił niewielki brytyjski motorowiec FIDDOWN (319 BRT, armator
Samuel Morris, Dublin). Wydarzyło się to w ujściu rzeki Mersey, nad którą położony jest Liverpool. W roku 1942
wrak statku podniesiono. Pod róznymi nazwami (EMPIRE ESTUARY, MURELL, CREEKDAWN, GOLDFAWN) pływał
on jeszcze przez 30 lat, nim w końcu sprzedano go na złom w 1972 roku ...
Wielokrotnie pływał w eskorcie konwojów atlantyckich. W styczniu 1941 wypożyczono go holenderskiej marynarce
wojennej. 15 września 1941, gdy płynął z konwojem OS 6 (Liverpool-Freetown), w pozycji 58 01N i 13 20W, wziął na
pokład załogę uszkodzonego w czasie ataku lotniczego norweskiego zbiornikowca m/s VINGA (7321 BRT).
Marynarze z CAMPBELTOWN weszli na pokład płonącego tankowca, ugasili pożar i uratawali statek. Pod banderę
Royal Navy wrócił już we wrześniu tego samego roku.
W końcu 1941 roku opracowano plan zniszczenia doku w Saint Nazaire, jedynego we Francji, z którego mógł
korzystać niemiecki pancernik TIRPITZ. Do realizacji planu wybrano CAMPBELTOWN, który specjalnie
przebudowany upodobnił się wyglądem do niemieckich torpedowców. W jego części dziobowej umieszczono trzy tony
materiałów wybuchowych (amatolu), a detonatory nastawiono na 2,5 godzinne opóźnienie. Operację tę, nazwaną
Operiation Chariot, przeprowadzono 26 marca 1942 roku. Oddaję tu głos Jerzemu Lipińskiemu:
"... dowódca Campbeltowna" mimo kanonady poprowadził okręt pewnie w kierunku kesonu i o godz. 1.34 wbił się w
niego dziobem z pełnym impetem. Z okrętu, który zaklinował się w konstrukcji kesonu, wybiegli na ląd żołnierze
piechoty morskiej, przystępując do niszczenia urządzeń portowych. [...] Przed południem na wbity w konstrukcję
kesonów doku "Campbeltowna" weszła grupa wyższych oficerów niemieckich z zamiarem przeprowadzenia inspekcji
[spójrz na fotografię, zwłaszcza na dziób okrętu! pm]. Krótko potem nastąpiła eksplozja i okręt wyleciał w
powietrze. Eksplozja okrętu i śmierć oficerów na "Campbeltownie" wywołała panikę i bezładną strzelaninę, która
pociągnęła za sobą szereg ofiar w wojsku i wśród ludności cywilnej. Jak wykazały fotografie lotnicze, olbrzymi
keson główny (tzw. Śluza Normandzka) został całkowicie zniszczony.Starą Śluzę uszkodził wybuch umieszczonych
przez "MTB 74" torped, który nastąpił z półtoradniowym opóźnieniem." (Jerzy Lipiński, Druga wojna światowa na
morzu, wyd. 4, pp. 238-239, Wyd. Morskie, Gdańsk).
Ciekawostką jest, że Royal Navy jeszcze w lutym 1942 rozważała użycie w Operacji Chariot polskiego niszczyciela
ORP BURZA, czemu sprzeciwiła się strona polska, gdyż wiązało się z utratą okrętu. Czy była to słuszna decyzja?
Można wątpić. Przecież w zamian za utracony okręt w tak szczytnej misji bojowej jak atak na dok w Saint Nazaire,
Polska Marynarka Wojenna z pewnością uzyskałaby rekompensatę w postaci nowego, pełnowartościowego
niszczyciela, w miejsce jednostki mocno już wyeksploatowanej ...
przekazanych Wielkiej Brytanii w ramach dwustronnej umowy z U.S.A. z roku 1940. W US Navy nosił nazwę USS
BUCHANAN (DD 131) i reprezentował amerykański typ niszczycieli WICKES.
Okręt podniósł brytyjska banderę 9 września 1940 w Halifax (Kanada). 29 września dotarł do Devonport (Anglia) i
wszedł w skład 7 Grupy Eskortowej, operującej z bazy w Liverpool.
29 listopada 1940 przypadkowo staranował i zatopił niewielki brytyjski motorowiec FIDDOWN (319 BRT, armator
Samuel Morris, Dublin). Wydarzyło się to w ujściu rzeki Mersey, nad którą położony jest Liverpool. W roku 1942
wrak statku podniesiono. Pod róznymi nazwami (EMPIRE ESTUARY, MURELL, CREEKDAWN, GOLDFAWN) pływał
on jeszcze przez 30 lat, nim w końcu sprzedano go na złom w 1972 roku ...
Wielokrotnie pływał w eskorcie konwojów atlantyckich. W styczniu 1941 wypożyczono go holenderskiej marynarce
wojennej. 15 września 1941, gdy płynął z konwojem OS 6 (Liverpool-Freetown), w pozycji 58 01N i 13 20W, wziął na
pokład załogę uszkodzonego w czasie ataku lotniczego norweskiego zbiornikowca m/s VINGA (7321 BRT).
Marynarze z CAMPBELTOWN weszli na pokład płonącego tankowca, ugasili pożar i uratawali statek. Pod banderę
Royal Navy wrócił już we wrześniu tego samego roku.
W końcu 1941 roku opracowano plan zniszczenia doku w Saint Nazaire, jedynego we Francji, z którego mógł
korzystać niemiecki pancernik TIRPITZ. Do realizacji planu wybrano CAMPBELTOWN, który specjalnie
przebudowany upodobnił się wyglądem do niemieckich torpedowców. W jego części dziobowej umieszczono trzy tony
materiałów wybuchowych (amatolu), a detonatory nastawiono na 2,5 godzinne opóźnienie. Operację tę, nazwaną
Operiation Chariot, przeprowadzono 26 marca 1942 roku. Oddaję tu głos Jerzemu Lipińskiemu:
"... dowódca Campbeltowna" mimo kanonady poprowadził okręt pewnie w kierunku kesonu i o godz. 1.34 wbił się w
niego dziobem z pełnym impetem. Z okrętu, który zaklinował się w konstrukcji kesonu, wybiegli na ląd żołnierze
piechoty morskiej, przystępując do niszczenia urządzeń portowych. [...] Przed południem na wbity w konstrukcję
kesonów doku "Campbeltowna" weszła grupa wyższych oficerów niemieckich z zamiarem przeprowadzenia inspekcji
[spójrz na fotografię, zwłaszcza na dziób okrętu! pm]. Krótko potem nastąpiła eksplozja i okręt wyleciał w
powietrze. Eksplozja okrętu i śmierć oficerów na "Campbeltownie" wywołała panikę i bezładną strzelaninę, która
pociągnęła za sobą szereg ofiar w wojsku i wśród ludności cywilnej. Jak wykazały fotografie lotnicze, olbrzymi
keson główny (tzw. Śluza Normandzka) został całkowicie zniszczony.Starą Śluzę uszkodził wybuch umieszczonych
przez "MTB 74" torped, który nastąpił z półtoradniowym opóźnieniem." (Jerzy Lipiński, Druga wojna światowa na
morzu, wyd. 4, pp. 238-239, Wyd. Morskie, Gdańsk).
Ciekawostką jest, że Royal Navy jeszcze w lutym 1942 rozważała użycie w Operacji Chariot polskiego niszczyciela
ORP BURZA, czemu sprzeciwiła się strona polska, gdyż wiązało się z utratą okrętu. Czy była to słuszna decyzja?
Można wątpić. Przecież w zamian za utracony okręt w tak szczytnej misji bojowej jak atak na dok w Saint Nazaire,
Polska Marynarka Wojenna z pewnością uzyskałaby rekompensatę w postaci nowego, pełnowartościowego
niszczyciela, w miejsce jednostki mocno już wyeksploatowanej ...