| |
|
|
|
|
|
|
|
- MORZE | MARYNARKA HANDLOWA | STATKI | OKRĘTY WOJENNE | WRAKI | MARYNARKA WOJENNA | ŻEGLUGA -
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
ULA
Norweski okręt podwodny brytyjskiego typu 'U' - ex HMS VARNE - II wojna światowa
|
| |
|
|
|
|
Norweski okręt podwodny ULA na fotografii z czerwca 1951 roku.
|
|
| |
--------W latach 1940-1946 Dundee (Szkocja) było bazą 9. flotylli okrętów podwodnych (9th Submarine Flotilla) Royal Navy. Niezwykłą cechą tej flotylli był
jej międzynarodowy charakter, gdyż tworzyły ją nie tylko okręty brytyjskie, ale i jednostki państw, których terytoria okupowała III Rzesza. Były wśród
nich okręty podwodne pływające pod banderami Wolnych Francuzów, Holandii, Norwegii i Polski . . .
--------Jednym z najsłynniejszych okrętów podwodnych tej flotylli był ULA, który podniósł norweską banderę w roku 1943. Jednostkę tę zaczęto budować
29 kwietnia 1942 roku w brytyjskiej stoczni Vickers-Armstrongs w Barrow-in-Furness. Pierwotnie przeznaczona była dla Royal Navy, która nadała jej już
nawet nazwę HMS VARNE. Ceremonia wodowania, wciąż jeszcze brytyjskiego okrętu, miała miejsce 22 stycznia 1943, lecz nim ukończono jego budowę i
wprowadzono do służby, stał się norweskim HNoMS ULA. Prace na jednostce zakończono 28 marca 1943, natomiast oficjalnie do służby w marynarce
wojennej Norwegii wszedł z dniem 3 kwietnia 1943. Przez czas wojny pływał w składzie brytyjskiej 9. flotylli okrętów podwodnych, nasząc oznaczenie P66.
|
ULA odniósł w czasie II wojny światowej kilka poważnych sukcesów. Najbardziej spektakularnym było
zatopienie U-Boota U 974 (typ VII C) 19 kwietnia 1944 roku na Morzu Północnym, u wybrzeży Norwegii w
rejonie Stavangeru (pozycja 59.08N, 05.23E). Zaatakowany niemiecki okręt podwodny poprzedniego dnia
wyszedł z Marviken w swój pierwszy patrol bojowy. Jak twierdzi Clay Blair, zmierzał on do Francji. ULA
zaatakował go czterema torpedami z odległości 1200 m, gdy szedł na powierzchni, eskortowany przez
trałowiec typu 'M'. Jedna z torped trafiła kadłub U 974 za kioskiem, a jej eksplozja rozerwała okręt na
dwie części. U- Boot błyskawicznie zatonął, prawie z cała załogą - spośród 50 ludzi zginęło aż 42. Gdy w
1996 roku odnaleziono obie części wraku tej jednostki na głębokości 190 metrów, okazało się, że przednia
jej część liczy ok. 40 m, zaś tylna ok. 15 m. Ciekawostką jest, że wśród uratowanych rozbitków z U-Boota
znalazł się jego dowódca, Oberleutnant zur See Heinz Wolff, który ... już nazajutrz objął dowództwo
kolejnego U-Boota. Tym razem był to U 985.
----ULA uszedł szczęśliwie przed atakiem bombami głębinowymi, przechodząc pod zaporą minową.
|
|
|
|
|
---------Niewiele brakowało, a losy tej
jednostki potoczyłyby się zupełnie inaczej.
Planowano bowiem przekazanie jej jeszcze
w trakcie budowy holenderskiej
marynarce wojennej. Co więcej, Holendrzy
zdążyli już wybrać dla niej już nazwę -
HAAI, zaś załoga przygotowana do
obsadzenia okrętu płynęła do Wielkiej
Brytanii z Cape Town na pokładzie statku
ABOSSO. Plan ten nieoczekiwanie
zniweczył U-Boot U 575. Jego celna
torpeda posłała na dno oceanu statek z
większością holenderskich podwodników.
Ocalało zaledwie czterech, a to było zbyt
mało, aby skompletować załogę okrętu
podwodnego ...
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
---------Pierwszym sukcesem ULA było zatopienie dwiema torpedami s/s ARCTURUS (wod. 1892; 1598 BRT; 967 NRT; 2450 DWT), norweskiego statku
kontrolowanego przez Niemców, w dniu 22 listopada 1943. Statek ów szedł na holu u południowo-zachodnich wybrzeży Norwegii, płonąc po zbombardowaniu
przez brytyjski samolot. Zatonął w ciągu 20 sekund.
---------Dwa później, 24 listopada 1943, w czasie tego samego patrolu, także u brzegów Norwegii, ofiarą torpedy ULA padł niemiecki statek EISSTROM
(928 BRT).
---------Najlepszym dla ULA okazał się jednak rok 1944. Wtedy to, norweski okręt podwodny, oprócz zatopienia U 974, zatopił niemiecki statek BAHIA
(4117 BRT, 22 kwietnia) oraz uszkodził dwie dalsze niemieckie jednostki, a mianowicie frachtowiec WESERGAU (1923 BRT, 6 kwietnia) i zbiornikowiec
ILL (7603 BRT; 4 kwietnia). Warto zaznaczyć, że Niemcy zdołali wprawdzie osadzić na mieliźnie uszkodzony WESERGAU, lecz podnieść go już się im nie
udało.
--------W toku II wojny światowej ULA wychodził czternaście razy na patrole bojowe.
--------ULA służył w norweskiej marynarce wojennej jeszcze przez dwadzieścia powojennych lat. W latach 1955-56 przeszedł modernizację, w wyniku
której uczyniono kadłub bardziej opływowym, przebudowano kiosk i zdemontowano działo pokładowe. Okręt sprzedano go na złom dopiero w grudniu 1965,
zaś pocięto w roku następnym w Hamburgu.
|
--------W latach wojny marynarka wojenna Norwegii dysponowała jeszcze dwoma okrętami podwodnymi
brytyjskiego typu 'U' (rozdzielanego niekiedy na typ 'U' i 'V'). Był to KNM UREDD, ex brytyjski HMS P41,
oraz KNM UTSIRA, ex bryt. HMS VARIANCE. Pierwszy z nich zaginął podczas 8. patrolu bojowego, na
który wyszedł 31 stycznia 1943. Zazwyczaj przyjmuje się za przyczynę jego zatonięcia wejście na minę około
10 lutego 1943.
-------Po wojnie marynarka norweska wzbogaciła się o kolejne trzy okręty podwodne typu 'V'. Były to:
-----------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------KNM UTSTEIN (S302) ex bryt. HMS VENTURER
-----------------------------------------------------------KNM UTVAER (S303) ex bryt. HMS VIKING
-----------------------------------------------------------KNM UTHAUG (S304) ex bryt. HMS VOTARY
|
|
KOBBEN - pierwszy norweski
okręt podwodny
-
Niezwykła ucieczka
norweskiego okrętu podwodnego
KNM B1 w roku 1940
przyrównywana bywa do wyczynu
ORP ORZEŁ
-
Norweski KYA (ex U 926)
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
| |
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
