Prinz Eugen Niemiecki ciężki krążownik - Atol Bikini - Wybuch jądrowy
|
|
|
|
Śruba krążownika PRINZ EUGEN wydobyta z wraku w 1978 jest obecnie obiektem muzealnym ustawionym u stóp pomnika Marine- Ehrenmal w Laboe, Niemcy. Niedaleko od niej stoi także inna wielka atrakcja - udostępniony publiczności U-Boot typu VIIC U-995.
Współczesna pocztówka niemiecka.
|
|
|
|
|
Pomost bojowy i dziobowe wieże artyleryjskie cięzkiego krążownika PRINZ EUGEN. Fotografia powojenna.
|
PRINZ EUGEN, niemiecki ciężki krążownik z czasów II wojny światowej, był w dniach 1 i 25 lipca 1946 wykorzystany przez Amerykanów jako okręt-cel w czasie wybuchów jądrowych na atolu Bikini (operacja Crossroads). Opis uszkodzeń jakie wtedy odniósł podaję poniżej cytując fragment artykułu, którego autorami byli J. Kubiak i K. Kubiak (2000).
|
"W trakcie pierwszej próby PRINZ EUGEN zakotwiczony był w odległości około 1100-1300 metrów (dziób znajdował się w odległości 1092 metrów) od epicentrum, eksplozja nastąpiła na kącie 017° prawej burty, czyli okręt stał niemal prostopadle (dziobem) do czoła fali uderzeniowej. W wyniku przeprowadzonych oględzin jednostki stwierdzono, że ucierpiała ona w stopniu nieznacznym. Maszt dziobowy pęknięty był na długości około 12 metrów (licząc od wierzchołka, był z drewna), maszt rufowy złamany na wysokości 3 metrów od wierzchołka. Podmuch zerwał wszystkie anteny radiowe. Uszkodzenia powłok malarskich były powierzchniowe i przypominać miały opalenia po szybkim przesunięciu palnika spawalniczego. Występowały one w części dziobowej lewej burty. Fala uderzeniowa spowodowała ponadto wyrwanie wiatrochronów na pomoście nawigacyjnym, zaś niezabezpieczone okna pomostu admiralskiego zostały potłuczone. Jedyny przeciek wystąpił w rejonie wręgi 78 na pokładzie bateryjnym, na skutek pęknięcia rurociągu wody chłodzącej wentylatory."
|
Dane taktyczno-techniczne krążownika PRINZ EUGEN
Wyporność pełna: 18400 ton; Prędkość maksymalna: 33,5 węzłów; Uzbrojenie: 8 dział 203 mm, 12 dział 105 mm, 17 dział 40 mm plot., 8 działa 37 mm, 28 karabinów maszynowych kal. 20 mm, 12 wyrzutni torpedowe 533 mm; 3 samoloty Arado Ar 196 Pancerz: pokład górny - 30 mm; pokład pancerny 30 mm, wieża dowodzenia - 150 mm; linia wodna - 80 mm; artyleria ciężka - 160-70 mm; Napęd: maszyny spalinowe, 136 000 KM; Zasięg: 7200 Mm przy 20 węzłach; Załoga: ok. 1600; Wymiary (m): 212,5 x 21,8 x 7,2
|
|
|
|
|
|
|
"Na pokładzie górnym za wieżą artyleryjską nr 2 („Bruno" wg nazewnictwa niemieckiego [w rzeczywistości na tym okręcie nosiła nazwę "Braunau", przypis mój, pm] , „B" wg brytyjskiego) odkształcone zostały pokładniki przyspawane do barbety. Nastąpiło to na skutek dużej (wywołanej przez falę uderzeniową) dynamicznej siły bezwładności przenoszonej przez barbetę. Na skutek wstrząsu popękały żarniki w żarówkach produkcji niemieckiej, żarówki amerykańskie poluzowały się w oprawkach, lecz po dokręceniu okazało się, że są one sprawne.
Urządzenia napędowe, systemy elektryczne i kierowania okrętem zachowały pełną sprawność techniczną. Uszkodzenie odniósł jedynie przyrząd kierowania ogniem przekazujący dane z centralnego przelicznika do wieży nr l („Anton" w systemie niemieckim [w rzeczywistości na tym okręcie - 'Graz", przypis mój, pm], „A" wg brytyjskiego). Istniała możliwość wymiany uszkodzonego elementu w czasie około godziny. Amerykańska komisja w następujący sposób podsumowała oględziny krążownika PRINZ EUGEN:
^ wpływ wybuchu jądrowego na napęd i systemy kierowania okrętu - ŻADEN; ^ wpływ wybuchu jądrowego na artylerię i systemy kierowania ogniem - ŻADEN; ^ wpływ wybuchu jądrowego na szczelność i stateczność okrętu - ŻADEN; ^ wpływ na załogę - w przypadku osób w pomieszczeniach wewnętrznych - ŻADEN, prawdopodobne straty w zabitych i rannych na odkrytych stanowiskach bojowych w części dziobowej. ^ OGÓLNY WPŁYW NA ZDOLNOŚĆ BOJOWĄ OKRĘTU - ŻADEN
W trakcie drugiej próby PRINZ EUGEN zakotwiczony był w odległości około 1800 od epicentrum. Eksplozja nastąpiła na kącie 50° prawej burty. Okręt nie doznał poważniejszych uszkodzeń mechanicznych, jednak został silnie skażony, co uniemożliwiło wejście na jego pokład grup awaryjnych i kontrolnych. Z tego też względu nie wiadomo, które z uszkodzeń miały charakter pierwotny, a które wtórny. Raport sporządzony na podstawie oględzin z zewnątrz stwierdzał, że zdolność bojowa okrętu nie odniosła poważniejszego uszczerbku, sygnalizując jednocześnie uszkodzenie dławnicy trzonu steru i prawdopodobne uszkodzenia dławnic wałów śrub napędowych. Pierwszą „wizję lokalną" przeprowadzono na krążowniku dopiero osiem dni po eksplozji. Poddany był on już wówczas zabiegom dezaktywacyjnym (spłukiwanie wodą pod ciśnieniem), które mogły dodatkowo zaciemnić sytuację i utrudnić określenie rozmiarów pierwotnych, odniesionych w wyniku eksplozji, uszkodzeń 2."
|
Po eksperymentach nuklearnych okręt odholowano we wrześniu 1946 do atolu Kwajalein. Tam 22 grudnia 1946 przewrócił się i pozostaje po dzień dzisiejszy.
|
_____________________________________________________________________________ - FACTA NAUTICA - dr Piotr Mierzejewski, hr. Calmont
|
|
|
|