TURBINIA
Jacht parowy - Turbina parowa Parsonsa
|
|
|
|
|
TURBINIA - pierwszy na świecie statek napędzany turbiną parową, której twórcą był sir Charles Algermon Parsons.
Zbudowany w 1894 roku przez angielską firmę Brown & Hood, Wallsend-on-Tyne. Obecnie statek-muzem w Newcastle.
|
| |
---------Encyklopedia "Okręty i żegluga" (Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa 1977) pod hasłem TURBINIA tak informowała:
-------"Utworzone w 1894 r. Marine Steam Turbine Co. Ltd. wybudowało jacht parowy TURBINIA w celu zbadania
możliwości zastosowania turbiny do napędu statków. Kadłub TURBINII miał ok. 30 m długości, 2,7 m szerokości (zanurzenie
- 0,91 m, przypis mój, pm) i zawierał instalację napędową składającą się z kotła parowego typu wodno-rurkowego z
wymuszonym nadmuchem powietrza oraz z turbiny o mocy 2000 KM obracającej jedną śrubę o średnicy ok. 0,5 m. Cały
statek ważył 44 t, w tym instalacja napędowa 22 t. Po początkowych niepowodzeniach Parsons przebudował instalację,
wyposażając statek w trzykadłubową turbinę i trzy wały wały z dziewięcioma śrubami. Próby po przebudowie pozwoliły
osiągnąć prędkość 34 węzły nieosiągalną wówczas przy użyciu maszyn tłokowych. Jednym z pierwszych statków
pasażerskich była słynna MAURETANIA, która dzięki turbinie parowej uzyskała prędkość 26 węzłów, co zapewniło jej
utrzymanie "Błękitnej Wstęgi Atlantyku" przez okres 22 lat."
|
| |
|
|
| |
TURBINIA (wod. 2 sierpnia 1894). Na rysunku widać wyraźnie trzy śruby napędowe na każdym wale.
|
| |
| |
---------Cytowana encyklopedia pomija smakowity fragment dziejów TURBINII, jakim był niewątpliwie jej nieoczekiwany i
niepożądany występ w czasie ceremonialnej defilady morskiej z okazji Diamentowego Jubileuszu królowej Wiktorii 26
czerwca 1897 w Spithead. Jan Piwowoński tak o tym pisał:
---------"...TURBINIA zdolna była do rozwinięcia fatastycznej na owe czasy prędkości 34,5 węzła. Zademonstrował to
dobitnie sir Parsons, gdy zdenerwowany niedocenianiem przez Admiralicję brytyjska rzeczywiście rewelacyjnej konstrukcji
jego statku wpłynął w roku 1897 swą TURBINIĄ jako nieproszony gość pomiędzy linie uszykowanych do defilady okrętów
floty wojennej. Wysłane dla odpędzenia intruza najszybsze torpedowce Królewskiej Marynarki - oczywiście ze zwykłymi
maszynami parowymi - nie mogły dogonić bawiącego się z nimi w "kotka i myszkę" turbinowca, a nowy napęd zdobył sobie
za jednym zamachem zdecydowaną przewagę w żegludze, utrzymaną do dzisiejszego dnia."
---------"Śrubowego rekordu TURBINII omal nie wyrównał w kilka lat później mały niemiecki krążownik LÜBECK,
zbudowany w roku 1904 i już znacznie większy (3250 ton wyporności), który przez pewien czas miał osiem śrub, na czterech
wałach po dwie. Eksperyment nie był jednak udany - krążownik miał wolniejszy bieg nawet od swych bliźniaczych
dwuśrubowych jednostek - i liczbę śrub zmniejszono wkrótce do czterech". [ źródło ]
---------Warto dodać, że w 1905 roku Admiralicja wydała decyzję, iż wszystkie okręty Royal Navy napędzane będą torbinami
parowymi, w rok później zwodowano HMS DREADNOUGHT, pierwszy w historii pancernik dysponujący tym napędem ...
--------TURBINIA szczęśliwie zachowała się do dziś, mimo iż kadłub jej rozcięto na dwie części w 1927 roku. Zmontowano ją na
powrót w roku 1960. Obecnie stanowi cenny obiekt muzealny będący własnością The Military Vehicle Museum w Newcastle.
|
| |
_______________________________________________________________________________
- FACTA NAUTICA -
dr Piotr Mierzejewski, hr. Calmont
|
| |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
|
