| - FLOTA HANDLOWA - STATKI - OKRĘTY WOJENNE - WRAKI - FLOTA WOJENNA - |
 |
| OKRĘTY PODWODNE |
| Brytyjski okręt podwodny HMS A1 |
| HMS A1 (ex HOLLAND No. 6), brytyjski okręt podwodny typu 'A' . The British 'A' class submarine HMS A1 (ex HOLLAND No. 6). |
Okręt ten zajmuje w historii Royal Navy miejsce szczególne. Po pierwsze, był pierwszym okrętem podwodnym
zaprojektowanym i zbudowanym w Wielkiej Brytanii, a po drugie, był pierwszą brytyjską jednostką podwodną, która
zatonęła, i to nawet dwukrotnie.
Rozwiązania techniczne HMS A1 były oparte w znacznym stopniu na projektach amerykańskich okrętów typu
HOLLAND. Można nawet uważać go za ulepszoną i powiększoną wersję tego typu. Znamienne jest, że w chwili
rozpoczęcia budowy, nosiła ona nazwę ... HMS HOLLAND No. 6! Budowę jego zlecono stoczni Vickers, Barrow-in-
Furness. Stępkę okrętu położono 19 lutego 1902, a wodowanie miało miejsce 9 lipca jeszcze tego samego roku.
Do służby wszedł 23 czerwca 1903 roku. Zapoczątkował całą serię brytyjskich okrętów podwodnych typu 'A'.
HMS A1 długo nie pływał pod brytyjską banderą. Sławomir Sutowski ("Okręty podwodne", Warszawa, MON, 1989)
tak pisał: "W 1904 r. [był to piątek, 18 marca, przyp. PM] zatonął z całą załogą (2 oficerów i 9 marynarzy) po kolizji z
parowcem Berwick Castle (5883 BRT, Union and Castle Lines ). Wypadek ten wydarzył się w czasie manewrów
floty, gdy A1 oczekiwał na nieprzyjaciela w pogotowiu do całkowitego zanurzenia - znad wody wystawał tylko kiosk.
Było pochmurno i dlatego zbyt późno zauważono parostatek. Awaria nastąpiła błyskawicznie, gdyż Berwick Castle
staranował kiosk, w którym zginął dowódca, a załoga nie próbowała ratować okrętu przez szasowanie balastów.
Podniesiono go z głębokości 12 m w miejscu, gdzie zatonął po kolizji z dużym przebiciem w kadłubie." Dla uzupełnienia
dodam, że katastrofa wydarzyła się u brzegów Isle of Wight wczesnym popołudniem, zaś sprawca, s.s. Berwick
Castle, odbywał swój rutynowy rejs na trasie Southampton - Hamburg. Z kolei rolę "nieprzyjaciela" odgrywał
krążownik HMS JUNO. Kapitan parostatku był całkowicie nieświadomy tego, co się wydarzyło. Niewielki wstrząs
kadłuba uznał za trafienie ćwiczebną torpedą, wiedząc, że przepływa przez obszar na którym odbywają się manewry.
O katastrofie zorientowano się dopiero wtedy, gdy HMS A1 nie wrócił do bazy ...
Miesiąc po katastrofie, 18 kwietnia 1904, wrak HMS A1 został podniesiony. Po niezbędnym remoncie okręt znowu
wszedł do służby. Wewnętrzna eksplozja oparów benzyny w sierpniu 1910 spowodowała, że został on przebudowany na
bezzałogową jednostkę, zaopatrzoną w automatycznego pilota, do ćwiczeń ZOP. W trakcie takich ćwiczeń został
utracony - zatonął w 1911 u wybrzeży Sussex. Wrak jego został przypadkowo znaleziony w 1989 przez miejscowego
rybaka na dnie Bracklesham Bay, ok. 5 mil od punktu zatonięcia. Wrak HMS A1 (pozycja 50°44'52N 00°55'19W)
jest od 2004 roku prawnie chroniony.
zaprojektowanym i zbudowanym w Wielkiej Brytanii, a po drugie, był pierwszą brytyjską jednostką podwodną, która
zatonęła, i to nawet dwukrotnie.
Rozwiązania techniczne HMS A1 były oparte w znacznym stopniu na projektach amerykańskich okrętów typu
HOLLAND. Można nawet uważać go za ulepszoną i powiększoną wersję tego typu. Znamienne jest, że w chwili
rozpoczęcia budowy, nosiła ona nazwę ... HMS HOLLAND No. 6! Budowę jego zlecono stoczni Vickers, Barrow-in-
Furness. Stępkę okrętu położono 19 lutego 1902, a wodowanie miało miejsce 9 lipca jeszcze tego samego roku.
Do służby wszedł 23 czerwca 1903 roku. Zapoczątkował całą serię brytyjskich okrętów podwodnych typu 'A'.
HMS A1 długo nie pływał pod brytyjską banderą. Sławomir Sutowski ("Okręty podwodne", Warszawa, MON, 1989)
tak pisał: "W 1904 r. [był to piątek, 18 marca, przyp. PM] zatonął z całą załogą (2 oficerów i 9 marynarzy) po kolizji z
parowcem Berwick Castle (5883 BRT, Union and Castle Lines ). Wypadek ten wydarzył się w czasie manewrów
floty, gdy A1 oczekiwał na nieprzyjaciela w pogotowiu do całkowitego zanurzenia - znad wody wystawał tylko kiosk.
Było pochmurno i dlatego zbyt późno zauważono parostatek. Awaria nastąpiła błyskawicznie, gdyż Berwick Castle
staranował kiosk, w którym zginął dowódca, a załoga nie próbowała ratować okrętu przez szasowanie balastów.
Podniesiono go z głębokości 12 m w miejscu, gdzie zatonął po kolizji z dużym przebiciem w kadłubie." Dla uzupełnienia
dodam, że katastrofa wydarzyła się u brzegów Isle of Wight wczesnym popołudniem, zaś sprawca, s.s. Berwick
Castle, odbywał swój rutynowy rejs na trasie Southampton - Hamburg. Z kolei rolę "nieprzyjaciela" odgrywał
krążownik HMS JUNO. Kapitan parostatku był całkowicie nieświadomy tego, co się wydarzyło. Niewielki wstrząs
kadłuba uznał za trafienie ćwiczebną torpedą, wiedząc, że przepływa przez obszar na którym odbywają się manewry.
O katastrofie zorientowano się dopiero wtedy, gdy HMS A1 nie wrócił do bazy ...
Miesiąc po katastrofie, 18 kwietnia 1904, wrak HMS A1 został podniesiony. Po niezbędnym remoncie okręt znowu
wszedł do służby. Wewnętrzna eksplozja oparów benzyny w sierpniu 1910 spowodowała, że został on przebudowany na
bezzałogową jednostkę, zaopatrzoną w automatycznego pilota, do ćwiczeń ZOP. W trakcie takich ćwiczeń został
utracony - zatonął w 1911 u wybrzeży Sussex. Wrak jego został przypadkowo znaleziony w 1989 przez miejscowego
rybaka na dnie Bracklesham Bay, ok. 5 mil od punktu zatonięcia. Wrak HMS A1 (pozycja 50°44'52N 00°55'19W)
jest od 2004 roku prawnie chroniony.
 |
odwiedź katalog OKRĘTY PODWODNE
